Theo thông tin cập nhật từ Hệ thống quản lý dịch bệnh động vật Việt Nam (VAHIS) - Cục Thú y: từ ngày 01/01/2023 đến nay, trên địa bàn cả nước đã xảy ra 189 ổ dịch bệnh Dịch tả lợn Châu Phi (DTLCP) tại 98 huyện thuộc 34 tỉnh, làm tổng số 7.051 con lợn chết và tiêu hủy. Hiện nay, tình hình dịch bệnh DTLCP đang diễn biến rất phức tạp, trong thời gian tới dịch bệnh có nguy cơ lây lan ra nhiều địa phương khác.

Ở huyện Yên Thành, từ đầu năm 2023 bệnh DTLCP đã được kiểm soát tương đối tốt. Tuy nhiên gần đây, bệnh Dịch tả lợn châu phi đã tái phát lại ở các xã Văn Thành, Tăng Thành, Phúc Thành, Hoa Thành, Hậu Thành, Phú Thành, Đô Thành. Trên địa bàn xã Đô Thành số lượng lợn tiêu huỷ 148 con, trọng lượng lợn tiêu huỷ là 7.143,0 kg. Ngày 14 tháng 10 năm 2023 có thông báo kết quả dương tính với bệnh dịch tả lợn Châu Phi đối với hộ ông Trần Văn Lý xóm Phú Xuân, tổng đàn là 10 con lợn thịt, tổng trọng lượng tiêu hủy 378,5 kg. Trong thời gian tới nguy cơ bệnh DTLCP lây lan bùng phát trên địa bàn là rất cao.

Để chủ động ngăn chặn, kiểm soát bệnh DTLCP lây lan trên địa bàn xã, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, UBND xã Đô Thành hướng dẫn cách nhận biết và các biện pháp phòng trừ bệnh DTLCP như sau:

1. Nguyên nhân gây bệnh:

Do một số hộ chăn nuôi tự ý tăng đàn, tái đàn khi cơ sở chưa đủ điều kiện về chăn nuôi an toàn dịch bệnh; điều kiện chăn nuôi không đảm bảo vệ sinh phòng dịch, chăn nuôi nhỏ lẻ khó thực hiện các biện pháp an toàn sinh học, mầm bệnh trong môi trường gây bệnh cho đàn vật nuôi; Bệnh Dịch tả lợn Châu Phi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút gây ra trên lợn. Bệnh gây sốt cao, xuất huyết nặng và có thể gây chết 100% số lợn mắc bệnh. Bệnh này chỉ lây nhiễm trên loài lợn (bao gồm lợn rừng và lợn nhà), không gây bệnh cho các loài động vật khác. Bệnh Dịch tả lợn Châu Phi không lây sang người. Bệnh lây chủ yếu trực tiếp từ lợn mắc bệnh sang lợn khỏe mạnh; ngoài ra, bệnh có thể lây lan gián tiếp thông qua thức ăn thừa dùng để chăn nuôi, phương tiện, dụng cụ chăn nuôi, quần áo có chứa chất mang vi rút. Loài ve mềm (Ornithodoros moubata) có thể làm lây truyền vi rút sang lợn. Vi rút gây bệnh Dịch tả lợn Châu Phi có sức đề kháng cao với môi trường. Ở nhiệt độ phòng, vi rút trong huyết thanh lợn sống được 18 tháng, vi rút trong máu giữ trong tủ lạnh có thể sống đến 6 năm. Ở nhiệt độ càng lạnh thì vi rút càng tồn tại lâu.

2. Triệu chứng bệnh:

 Lợn bị nhiễm Dịch tả lợn châu Phi có nhiều triệu chứng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Lợn bệnh biểu hiện các triệu chứng không khác biệt so với triệu chứng của bệnh Dịch tả lợn cổ điển (đã và đang có tại Việt Nam). Do đó, việc chẩn đoán DTLCP khó có thể thể xác định và phân biệt được bằng các triệu chứng lâm sàng; cần lấy mẫu gửi phòng thí nghiệm để xét nghiệm phát hiện vi rút Dịch tả lợn châu Phi.

- Thể quá cấp tính (Peracute) là do vi rút độc lực cao, lợn chết nhanh, sốt cao  41 - 42 °C, kéo dài 2-3 ngày, chết trong vòng 4 ngày, có thể chưa biểu hiện triệu chứng rõ ràng. Thể quá cấp tính chủ yếu xuất hiện ở vùng bệnh xuất hiện lần đầu.

- Thể cấp tính (Acute) là do vi rút có độc lực cao gây ra, lợn sốt cao (41-42°C). Lợn không ăn, lười vận động, ủ rũ, nằm chồng đống, lợn thích nằm chỗ có bóng râm hoặc gần nước. Lợn có biểu hiện đau vùng bụng, lưng cong, di chuyển bất thường, một số vùng da trắng chuyển sang màu đỏ, đặc biệt là ở vành tai, đuôi, cẳng chân, da phần dưới vùng ngực và bụng, có thể có màu sẫm xanh tím. Trong 1-2 ngày trước khi con vật chết, có triệu chứng thần kinh, di chuyển không vững, nhịp tim nhanh, thở gấp, khó thở hoặc có bọt lẫn máu ở mũi, viêm mắt, nôn mửa, tiêu chảy đôi khi lẫn máu hoặc có thể táo bón, phân cứng đóng viên có kích thước nhỏ, có chất nhầy và máu, da tím tái sau 24-48h. Lợn sẽ chết trong vòng 6-13 hoặc 20 ngày. Tỷ lệ tử chết cao lên tới 100%.

- Thể á cấp tính (Subacute) gây ra bởi vi rút có độc tính trung bình, lợn biểu hiện triệu chứng không nghiêm trọng. Lợn sốt nhẹ hoặc sốt lúc tăng lúc giảm, giảm ăn, sụt cân, ủ rũ, viêm toàn bộ phổi nên khó thở, ho có đờm, phổi có thể bội nhiễm vi khuẩn kế phát, viêm khớp, vận động khó khăn. Bệnh kéo dài 5-30 ngày, lợn chết trong vòng 15-45 ngày, tỉ lệ chết khoảng 30-70 %.

- Thể mãn tính (Chronic form) gây ra bởi vi rút có độc tính trung bình hoặc thấp. Lợn có nhiều triệu chứng khác nhau, chẳng hạn như giảm cân, sốt không ổn định, có triệu chứng hô hấp, hoại tử da, hoặc viêm loét da mãn tính, viêm khớp, viêm cơ tim, viêm phổi dính sườn. Triệu chứng kéo dài 2-15 tháng, có tỷ lệ tử vong thấp.

3. Biện pháp phòng, chống bệnh Dịch tả lợn châu Phi

Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh hiệu quả và thuốc điều trị đặc hiệu được bệnh Dịch tả lợn châu phi, vì vậy đối với người chăn nuôi giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học, thực hiện các biện pháp phòng bệnh tổng hợp, đồng bộ, là giải pháp hữu hiệu duy nhất hiện nay đối với phòng, chống bệnh DTLCP.

- Không vận chuyển, buôn bán, giết mổ, tiêu thụ lợn, sản phẩm của lợn không rõ nguồn gốc, từ vùng dịch vào địa bàn xã.

 - Chủ động giám sát phát hiện, đấu tranh, không tiếp tay cho các hoạt động buôn bán, vận chuyển, giết mổ lợn, sản phẩm của lợn không rõ nguồn gốc, từ vùng dịch vào địa bàn tiêu thụ. Người chăn nuôi, người tiêu dùng không mua bán lợn, sản phẩm của lợn không có nguồn gốc rõ ràng, chưa qua kiểm dịch để hạn chế phát sinh, lây lan dịch bệnh.

 - Yêu cầu các hộ giết mổ, kinh doanh thịt lợn trên địa bàn xã phải thực hiện một số nội dung sau:

 + Không mua bán, giết mổ lợn ốm, bị bệnh hoặc lợn chết trên địa bàn xã Đô Thành.

+ Không bán thịt lợn và các sản phẩm của lợn không rõ nguồn gốc và không có dấu kiểm dịch.

+ Lợn phải được đưa vào lò giết mổ tập trung của xã Thọ Thành để thực hiện tốt việc kiểm soát giết mổ trước khi đưa ra chợ bán (Trong khi xã đang lập quy hoạch lò giết mổ tập trung).

- Khuyến cáo người tiêu dùng khi mua thịt lợn hãy là người tiêu dùng thông thái cần chọn mua sản phẩm thịt lợn có dấu kiểm dịch để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.

- Người chăn nuôi cần tăng cường theo dõi đàn lợn, áp dụng các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi (hằng ngày vệ sinh chuồng trại chăn nuôi; vệ sinh, tiêu độc khử trùng người, phương tiện ra vào khu vực chăn nuôi; định kỳ phun hóa chất tiêu độc khử trùng toàn bộ khu vực chăn nuôi; hạn chế tối đa việc ra, vào thăm cơ sở chăn nuôi nhất là tại các cơ sở sản xuất giống; trang trại, gia trại chăn nuôi quy mô lớn…;

- Khuyến cáo người chăn nuôi thực hiện việc khai báo số lượng đàn lợn, tiêm phòng các loại vắc xin bắt buộc cho đàn lợn mới nhập đàn và đến tuổi tiêm phòng theo đúng quy định. Khi phát hiện lợn ốm bất thường phải khai báo ngay với UBND xã qua công chức nông nghiệp xã, Trạm Chăn nuôi- thú y huyện để có các biện pháp xử lý bao vây trong diện hẹp. Tuyệt đối không dấu dịch, không bán chạy lợn ốm, không vứt xác lợn chết bừa bãi làm lây lan dịch bệnh./.

Văn hóa - Thông tin xã