Bệnh dại là bệnh viêm não tủy cấp tính do vi rút, lây truyền từ động vật sang người chủ yếu qua vết cắn của động vật mắc bệnh. Bệnh thường lưu hành ở các nước thuộc khu vực châu Á và châu Phi. Tại Việt Nam, bệnh dại lưu hành ở nhiều địa phương với nguồn truyền bệnh chính là chó. Bệnh lây truyền chủ yếu qua vết cắn hoặc vết cào, liếm của động vật bị dại lên trên da bị tổn thương.
Các biểu
hiện lâm sàng của bệnh dại trên người là sợ nước, sợ gió, co giật, liệt và dẫn
đến tử vong. Khi đã lên cơn dại, tỷ lệ tử vong gần như 100% (đối với cả người
và động vật). Tuy vậy, bệnh dại trên người có thể phòng và điều trị dự phòng
bằng vắc xin và huyết thanh kháng dại. Tiêm vắc xin dại cho cả người và động
vật (chủ yếu là chó, mèo) là biện pháp hiệu quả để phòng, chống bệnh dại.
Làm gì
khi bị động vật cắn (động vật dại, nghi dại, động vật không rõ tiền sử tiêm
ngừa dại) ?
Khi bị
chó mèo cắn, chúng ta cần thực hiện những biện pháp sau đây để phòng ngừa lây
nhiễm vi rút bệnh dại:
- Xối
rửa kỹ tất cả các vết cắn/cào trong 15 phút với nước và xà phòng, hoặc nước
sạch, sau đó sát khuẩn bằng cồn 70° hoặc cồn Iốt để làm giảm thiểu lượng vi rút
dại tại vết cắn. Có thể sử dụng các chất khử trùng thông thường như rượu, cồn,
xà phòng các loại, dầu gội, dầu tắm để rửa vết thương ngay sau khi bị cắn.
Trong lúc rửa vết thương, không làm dập nát thêm vết thương hoặc làm tổn thương
rộng hơn.
- Đến
ngay cơ sở tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn và chỉ định tiêm phòng dại.
- Thông
báo với bác sĩ về tình trạng con vật đã cắn bạn và theo dõi con vật trong
vòng 15 ngày kể từ ngày bị cắn/cào. Trong thời gian 15 ngày theo dõi, nếu con
vật có biểu hiện bất thường như ốm, chết, mất tích, bị bán hay bị giết…, hãy
đến gặp bác sĩ ngay.
Dự phòng
trước phơi nhiễm: áp dụng cho những người có nguy cơ
cao phơi nhiễm với vi rút dại như cán bộ thú y, kiểm lâm, người nuôi dạy
thú, nhân viên phòng thí nghiệm làm việc với vi rút dại, người làm nghề giết
mổ chó, người dân và những người đi du lịch đến các khu vực lưu hành bệnh dại.
Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm: nên
được tiến hành càng sớm càng tốt sau khi bị động vật cào/cắn. Lịch
tiêm chủng cho từng trường hợp sẽ được tư vấn bởi bác sĩ tại cơ sở tiêm chủng.
Một số
khuyến cáo để phòng chống bệnh dại trong cộng đồng:
- Năm 2024 thời tiết nắng nóng và diễn biến phức tạp, tính đến
ngày 25/6/2024, trên địa bàn huyện Yên Thành đã ghi nhận 3 xã có bệnh dại trên
đàn chó, gồm xã Hùng Thành, Hoa Thành và Xuân Thành. Đây là 3 xã có mẫu bệnh
phẩm xét nghiệm dương tính với virut bệnh dại. Trên thực tế, nguồn virut tồn
tại trong cơ thể vật nuôi mà chưa được xét nghiệm để phát hiện là không lường
hết. Do đó người dân cần hết sức lưu ý những nội dung sau:
- Người
dân nếu nuôi chó, mèo phải tiêm phòng bệnh dại cho chó mèo định kỳ theo hướng
dẫn của Thú y, phải nuôi nhốt không được thả rông, không cho trẻ đùa nghịch với
chó, mèo đặc biệt là khi chúng đang ăn.
- Khi tiêm vắc xin phòng bệnh dại trên người, yêu cầu phải tuân
thủ: Tiêm đủ mũi, đúng lịch, không uống rượu bia, không dùng thuốc Corticoid và
thuốc ức chế miễn dịch.
- Theo dõi tình trạng con vật sau khi cắn người trong vòng 2 tuần
(ốm, chết, lên cơn dại…) để có hướng xử lý tiếp theo.
- Không tiếp xúc với con vật bị dại, nghi dại; không mua bán, vận
chuyển chó mèo ra, vào vùng dịch.
- Báo ngay cho chính quyền, cơ quan thú y tại địa phương để có
biện pháp tiêu hủy chó mèo bị dại; cách ly theo dõi động vật nghi dại, lấy mẫu
xét nghiệm theo quy định; tiêm phòng dại cho động vật khỏe mạnh sống trong vùng
dịch.
Văn hóa - Thông tin xã